ਸਿੰਗਾਪੁਰ, 04 ਜੂਨ (ਹਿ. ਸ.)। ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਾਂਗਰੀ-ਲਾ ਡਾਇਲਾਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ’ਚ ਹੋਈ, ਜਿਸ ’ਚ ਕਰੀਬ ਦੋ ਦਰਜਨ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਗੁਪਤ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਵਿੰਗ (ਰਾਅ) ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਾਮੰਤ ਗੋਇਲ ਨੇ ਵੀ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ।
ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਂ ’ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਮੇਲਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਉਸ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੁਫੀਆ ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਐਵਰਿਲ ਹਾਈਨਸ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੂਤਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਏਜੰਸੀ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਵਿੰਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਸਾਮੰਤ ਗੋਇਲ ਵੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।
ਬੈਠਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ੈਡੋ ਏਜੰਡੇ ’ਤੇ ਸੀ। ਸ਼ਾਮਲ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਰੇਂਜ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਇਹ ਵਪਾਰਕ ਟ੍ਰੇਡਕ੍ਰਾਫਟ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਇਰਾਦੇ ਅਤੇ ਡੂੰਘੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਹੈ। ਖੁਫੀਆ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਅਸਪਸ਼ਟ ਕੋਡ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੁਪਤ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਵਧੇਰੇ ਰਸਮੀ ਅਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕੂਟਨੀਤੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੀਟਿੰਗ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਪੰਜ ਸਰੋਤਾਂ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਹ ਮੀਟਿੰਗ ਲਾਹੇਵੰਦ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਕਦੇ ਕਦੇ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਖੁਫੀਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ
ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਲਈ ਬੇਨਤੀਆਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ, ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਖੁਫੀਆ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਫਾਈਵ ਆਈਜ਼ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੂਸ ਦਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਉਪ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ, ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਵੀ. ਹੈਵਰੀਲੋਵ ਸ਼ਾਂਗਰੀ-ਲਾ, ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਪਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਖੁਫੀਆ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।
ਸ਼ਾਂਗਰੀ-ਲਾ ਡਾਇਲਾਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ 49 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 600 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ-ਪੱਖੀ ਅਤੇ ਬਹੁਪੱਖੀ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਐਂਥਨੀ ਅਲਬਨੀਜ਼ ਨੇ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ, ਜਦਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਲੋਇਡ ਆਸਟਿਨ, ਚੀਨ ਦੇ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਲੀ ਸ਼ਾਂਗਫੂ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ/ਸੁਰਿੰਦਰ/ਸੰਜੀਵ
