ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 1 ਅਕਤੂਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਜੀਈ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਚੌਥਾ ਇੰਜਣ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੇੜਲੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 12 ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਐਚਏਐਲ ਦਾ ਟੀਚਾ ਇਸ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਪਹਿਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਿਆਰ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੰਜਣਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ, ਹੁਣ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਉਣ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਵਧੀਆਂ ਹਨ।ਭਾਰਤ ਨੇ ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ ਐਚਏਐਲ ਨਾਲ ₹48,000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਵਿੱਚ 73 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜੈੱਟ ਅਤੇ 10 ਟ੍ਰੇਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ 2024 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕੰਪਨੀ ਜੀਈ ਏਅਰੋਸਪੇਸ (ਜੀਈ) ਨੇ ਐਫ-404 ਇੰਜਣ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਫਰਵਰੀ 2021 ਦੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਚਏਐਲ) ਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸੀ, ਪਰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਤੋਂ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਨੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਲੰਮਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਲੰਬੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਲ 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਇੰਜਣ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੀਈ ਨੇ 13 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਇੰਜਣ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਐਚਏਐਲ ਨੂੰ 11 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲਈ ਤੀਜਾ ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇੱਕ ਹੋਰ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਦੀ ਐਚਏਐਲ ਨੇ ਅੱਜ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹੁਣ ਚਾਰ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 12 ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਜਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਐੱਚਏਐੱਲ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਡੀਕੇ ਸੁਨੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁੱਲ ਦੇ 113 ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣਾਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ 25 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ 97 ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਆਰਡਰ ਵਿੱਚ 68 ਸਿੰਗਲ-ਸੀਟ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ 29 ਟਵਿਨ-ਸੀਟ ਟ੍ਰੇਨਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇੰਜਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ 2027-28 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਐੱਚਏਐੱਲ ਦਾ ਟੀਚਾ ਇਸ ਸਾਲ ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਪਹਿਲਾ ਜਹਾਜ਼ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਿਆਰ ਹਨ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2032-33 ਤੱਕ, ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ 180 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ।ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਐਚਏਐਲ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਆਰਡਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਇਸ ਆਰਡਰ ਵਿੱਚ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸਮੱਗਰੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸੇ, ਧਾਤਾਂ, ਸਪੇਅਰ ਪਾਰਟਸ, ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁਝ ਵੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨਾਂ ਨੂੰ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਰਾਡਾਰ, ਈਡਬਲਯੂ ਸੂਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਆਰਡਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਐਚਏਐਲ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣਗੀਆਂ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਚਏਐਲ ਜੀਈ ਦੇ ਐਫ-414 ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ 'ਤੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤੇ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-2 ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੀਡੀਅਮ ਕੰਬੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ (ਏਐਮਸੀਏ) ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਡਾ. ਸੁਨੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀਈ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 12 ਇੰਜਣ ਡਿਲੀਵਰ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ 10 ਇੰਜਣ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਇੰਜਣ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਮਿਲ ਜਾਣਗੇ। ਅਸੀਂ 10ਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਲਈ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ 11ਵਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇੰਜਣਾਂ ਨਾਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੱਲ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁਣ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੀਈ ਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 20 ਇੰਜਣ ਡਿਲੀਵਰ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ