ਕਾਠਮੰਡੂ, 18 ਅਕਤੂਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਨੇਪਾਲ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਭਗ 6 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰਵਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਚਤ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਦੀ ਲਾਗਤ ਤੋਂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਨੇਪਾਲ ਤੇਲ ਨਿਗਮ (ਐਨਓਸੀ) ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੇਪਾਲ-ਭਾਰਤ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਨੇ ਛੇ ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਲਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਬਾਲਣ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਨੇਪਾਲ ਸਾਲਾਨਾ 6 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬਚਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਵਿੱਚ ਐਨਓਸੀ ਖੇਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਦਘਾਟਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੋਤੀਹਾਰੀ ਤੋਂ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਤੱਕ 69.2 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਰਾਹੀਂ ਕੁੱਲ 634.92 ਮਿਲੀਅਨ ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਖੇਤਰੀ ਮੁਖੀ ਪ੍ਰਲਯੰਕਰ ਆਚਾਰੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ 614.35 ਮਿਲੀਅਨ ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ, 20.15 ਮਿਲੀਅਨ ਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ 0.41 ਮਿਲੀਅਨ ਲੀਟਰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤੇਲ ਸੀ।ਇਹ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਮੋਤੀਹਾਰੀ ਤੋਂ ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਤੱਕ ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤੇਲ ਆਯਾਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੇਪੀ ਸ਼ਰਮਾ ਓਲੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 10 ਸਤੰਬਰ, 2019 ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਡੀਜ਼ਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ ਉਸੇ ਦਿਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 10 ਅਕਤੂਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 5 ਦਸੰਬਰ, 2024 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।ਇਹ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਗ ਦਾ ਲਗਭਗ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਰਾਹੀਂ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬਾਲਣ ਕਾਠਮੰਡੂ, ਬਿਰਾਟਨਗਰ, ਭੈਰਹਾਵਾ, ਥੰਕੋਟ, ਪੋਖਰਾ, ਬੀਰਗੰਜ ਅਤੇ ਜਨਕਪੁਰ ਦੇ ਡਿਪੂਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਥਾਨਕ ਪੰਪਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਆਚਾਰੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਖਪਤ ਦਾ ਲਗਭਗ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਰਾਹੀਂ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।’‘ਇਹ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 6,000 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਨੂੰ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪਈ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਮੋਤੀਹਾਰੀ ਤੋਂ ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਤੱਕ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਵਿਛਾਉਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਵਿਖੇ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਆਟੋਮੇਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਪੈਟਰੋਲ, ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਤੇਲ ਨੂੰ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਚਾਰ ਨਵੇਂ ਵਰਟੀਕਲ ਸਟੋਰੇਜ ਟੈਂਕ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਨਾਲ ਹੀ ਦੋ ਟ੍ਰਾਂਸਮਿਕਸ ਟੈਂਕ ਅਤੇ ਬਾਲਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਅੱਗ ਕੰਟਰੋਲ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਅਮਲੇਖਗੰਜ ਡਿਪੂ, ਜੋ ਕਿ ਨੇਪਾਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਹੈ, ਦੀ ਹੁਣ ਸੰਯੁਕਤ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ 94,000 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ 17,500 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਪੈਟਰੋਲ, 27,500 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ ਅਤੇ 2,200 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਤੇਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। 67,724 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਡਿਪੂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 1973-74 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1976-77 ਵਿੱਚ ਚਾਲੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਰਕਾਰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਮੰਗ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਰੇ ਸੱਤ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਟੋਰੇਜ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਐਨਓਸੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਸਥਾਰ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਆਚਾਰੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੇ ਸੜਕੀ ਆਵਾਜਾਈ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟੈਂਕਰ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ, ਈਂਧਨ ਚੋਰੀ, ਮਿਲਾਵਟਖੋਰੀ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਰਗੇ ਜੋਖਮਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਵੱਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਆਵਾਜਾਈ ਲਾਗਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਲਗਭਗ 600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਬੱਚਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਲਈ ਈਂਧਨ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਘਟੀਆਂ ਹਨ।

ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਗ੍ਰੀਨਫੀਲਡ ਟਰਮੀਨਲਾਂ ਵਾਲੇ ਸਿਲੀਗੁੜੀ-ਚਰਲੀ ਅਤੇ ਅਮਲੇਖਗੰਜ-ਲੂਦਰ ਪਾਈਪਲਾਈਨ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਾਈਪਲਾਈਨਾਂ 273 ਕਿਲੋਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਈਂਧਨ ਦੀ ਢੋਆ-ਢੁਆਈ ਕਰਨਗੀਆਂ, ਜਿਸਦੀ ਸਾਲਾਨਾ ਸਮਰੱਥਾ 20 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋਵੇਗੀ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ