ਹਰਿਦੁਆਰ, 2 ਨਵੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਹਰਿਦੁਆਰ ਵਿੱਚ ਪਤੰਜਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਡਿਗਰੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 64 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੁੜੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਤਗਮੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁੱਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 62 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ-ਲਿਖੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮਾਣ ਵਧਾਉਣਗੀਆਂ।ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਪਤੰਜਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਦੂਜੇ ਕਨਵੋਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਡਿਗਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਡਲ ਭੇਟ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 64 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੁੜੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਤਗਮੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦਾ ਚਾਰ ਗੁਣਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੁੱਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 62 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੇ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰੂਪ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਮਹਾਨ ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਵੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗਾਰਗੀ, ਮੈਤ੍ਰੇਈ, ਅਪਾਲਾ ਅਤੇ ਲੋਪਾਮੁਦਰਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਿੱਖਿਅਤ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਬੌਧਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਅਗਵਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ-ਲਿਖੀਆਂ ਧੀਆਂ ਆਪਣੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਗੀਆਂ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ, ਹਰੀ-ਦੁਆਰ ਦੇ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਹਰ-ਦੁਆਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹਰਿ, ਭਾਵ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਦੁਆਰ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰ, ਭਾਵ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਦਾ ਵੀ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਪਵਿੱਤਰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਦੇਵੀ ਸਰਸਵਤੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਬਹੁਤ ਭਾਗਸ਼ਾਲੀ ਹਨ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪਵਿੱਤਰ ਨਦੀਆਂ ਨਿਕਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਗੰਗਾ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵੀ ਇੱਥੋਂ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਵੀ ਇੱਕ ਨਿਰਵਿਘਨ ਧਾਰਾ ਜੁੜ ਗਈ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਅਨਮੋਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਮੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਰਵੋਤਮ ਮਹਾਂਰਿਸ਼ੀ ਪਤੰਜਲੀ, ਨੇ ਯੋਗ ਰਾਹੀਂ ਮਨ, ਵਿਆਕਰਣ ਰਾਹੀਂ ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਅਸ਼ੁੱਧੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕੀਤਾ। ਅਸੀਂ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰੀਏ ਇਹ ਸਾਡੀ ਪਰੰਪਰਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਮਹਾਰਿਸ਼ੀ ਪਤੰਜਲੀ ਦੀ ਮਹਾਨ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮਾਜ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਯੋਗ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੀ ਹਨ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭਾਈਚਾਰੇ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਵੈਦਿਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ, ਨਵੀਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਦਾ ਤਾਲਮੇਲ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਗਿਆਨ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਸੰਦਰਭਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਤੇ ਫੈਕਲਟੀ ਸਾਰੇ ਗਿਆਨ ਦੇ ਇਸ ਯੱਗ ਵਿੱਚ ਮਾਣਮੱਤੇ ਭਾਈਵਾਲ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਸੁਧੈਵ ਕੁਟੁੰਬਕਮ ਦਾ ਸਾਡਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਆਦਰਸ਼ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਕਲਿਆਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਏਕੀਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਣਾਉਣ 'ਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਇਹ ਮਾਰਗ ਤੁਹਾਡੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਆਕਾਰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਪੂਰੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼੍ਰੀਮਦ ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਇ ਵਿੱਚ, ਭਗਵਾਨ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵੀ ਬ੍ਰਹਮ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਬ੍ਰਹਮ ਗੁਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਧਿਆ: ਤਪ ਅਰਜਵਮ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਵਾਧਿਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਮਰਪਿਤ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨ। ਤਪ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਆਪਣਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣਾ। ਅਰਜਵਮ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਦਿਲ ਅਤੇ ਆਚਰਣ ਦੀ ਸਾਦਗੀ। ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਵੈ-ਅਧਿਐਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤਪੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸਾਦਗੀ ਉਹ ਮੁੱਲ ਹਨ ਜੋ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਵੈ-ਅਧਿਐਨ, ਤਪੱਸਿਆ ਅਤੇ ਸਾਦਗੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਮੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾਉਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਕਾਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਵਿਕਾਸ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਸੰਗਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਕਾਸ ਰਾਹੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਮੈਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਭੂਤਕਾਲ, ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਨੇਕ ਆਚਰਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਗੇ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ