ਸ਼ਿਓਪੁਰ/ਭੋਪਾਲ, 20 ਨਵੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸ਼ਿਓਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਮਾਦਾ ਚੀਤਾ 'ਮੁਖੀ' ਨੇ ਪੰਜ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਚੀਤਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਲਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਮਾਦਾ ਚੀਤਾ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਲਗਭਗ 33 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮੁਖੀ ਹੁਣ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਵਾਲੀ 'ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੀਤਾ' ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਾਦਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੰਦਰੁਸਤ ਦੱਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਮੋਹਨ ਯਾਦਵ ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ 'ਤੇ ਕੁਨੋ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਯਾਦਵ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਕਸ 'ਤੇ ਮਾਦਾ ਚੀਤਾ ਮੁਖੀ ਦਾ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਚੀਤਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੀਤਾ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਲਈ ਇੱਕ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 33 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਮਾਦਾ ਚੀਤਾ, ਮੁਖੀ ਹੁਣ ਪ੍ਰਜਨਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਚੀਤਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੀਤਾ ਲਈ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੇ ਚੀਤਿਆਂ ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਜਨਨ ਭਾਰਤੀ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲਨ, ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸੂਚਕ ਹੈ। ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਚੀਤਾ ਆਬਾਦੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਆਸ਼ਾਵਾਦ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਭਾਲ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਚੀਤਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨਾਮੀਬੀਆ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ 20 ਚੀਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਵਸਾਇਆ। ਲਗਭਗ 33 ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਇੱਕ ਚੀਤਾ ਨੇ ਕੁਨੋ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਕਠੋਰ ਕੁਦਰਤੀ ਹਾਲਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਮਾਦਾ ਬੱਚੇ, ਮੁਖੀ, ਬਚੀ। ਕਮਜ਼ੋਰ, ਛੋਟੀ ਅਤੇ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਨਾਲ। ਕੁਨੋ ਜੰਗਲਾਤ ਗਾਰਡਾਂ ਨੇ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਉਸਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਭ ਕੁਝ ਕੁਦਰਤ 'ਤੇ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ, ਮੁਖੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਲਚਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਿਆ, ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਮੁਖੀ ਦੀ ਤਾਕਤ ਉਸਦੀ ਜੀਵੰਤਤਾ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਇਕਸੁਰਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਦੂਜੇ ਚੀਤਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਵਿਵਹਾਰਕ ਹੁਨਰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਾਨਕ ਅਨੁਕੂਲਤਾ ਉਸਨੂੰ ਪ੍ਰਜਨਨ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਫਲ ਚੀਤਾ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੇਲੇ ਚੀਤਿਆਂ ਦੀ ਕੁੱਲ ਗਿਣਤੀ 32 ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 29 ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੁਨੋ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗਾਂਧੀ ਸਾਗਰ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੁਰੀ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਚੀਤਿਆਂ ਦੇ ਪੁਨਰਵਾਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਮੁਖੀ (ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਮੁਖੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਵਾਲਾ ਦੀ ਧੀ ਹੈ) ਦਾ ਸਫਲ ਪ੍ਰਜਨਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਨਾਮੀਬੀਅਨ ਮਾਦਾ ਚੀਤਾ ਜਵਾਲਾ (ਸਿਆਯਾ) ਦੀ ਔਲਾਦ ਹੈ। ਮੁਖੀ ਦੇ ਪੰਜ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਨਮ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਥਾਪਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਚੀਤੇ ਭਾਰਤੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪ੍ਰਜਨਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੰਭਾਲ ਯਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋੜ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਚੀਤੇ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਉਮੀਦਾਂ ਵਧਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ