ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 22 ਦਸੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (ਐਫਟੀਏ) 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਸਮਾਪਤ ਹੋਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਲਕਸਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਐਫਟੀਏ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਲਈ ਗੱਲਬਾਤ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਵਣਜ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ, ਸੰਤੁਲਿਤ ਅਤੇ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ (ਐਫਟੀਏ) ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਸਤਖਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਵਿਕਸਤ ਭਾਰਤ 2047 ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਏ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵਸਤੂਆਂ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਐਫਟੀਏ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਾਰਚ 2025 ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਕਸਨ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਐਫਟੀਏ ਦਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣਾ, ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਦੁਵੱਲੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰਨ ਦੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਐਫਟੀਏ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ, ਉੱਦਮੀਆਂ, ਕਿਸਾਨਾਂ, ਐਮਐਸਐਮਈ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹੇਗਾ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨੂੰ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਲੈ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੋਦੀ ਨੇ ਐਕਸ 'ਤੇ ਕਿਹਾ, ਭਾਰਤ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਐਫਟੀਏ ਅਗਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਦੁੱਗਣਾ ਕਰਨ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਤੋਂ 20 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਾਡਾ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ਼ਾਲੀ ਨੌਜਵਾਨ, ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਸੁਧਾਰ-ਸੰਚਾਲਿਤ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਨੀਂਹ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਖੇਡਾਂ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਸਬੰਧਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਾਂਗੇ।ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਕਸਨ ਨੇ ਐਕਸ-ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਐਫਟੀਏ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਪੂਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਮੁਫ਼ਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਾਡੇ 95 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਘਟਾਏਗਾ ਜਾਂ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਲਕਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਗਲੇ ਦੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਨਿਰਯਾਤ 1.1 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 1.3 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ-ਭਾਰਤ ਐਫਟੀਏ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਕਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਸਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਦੋਸਤੀ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ 1.4 ਅਰਬ ਭਾਰਤੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸਮਝੌਤੇ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ:

- ਭਾਰਤ ਦੇ 100 ਫੀਸਦੀ ਨਿਰਯਾਤ ਲਈ ਜ਼ੀਰੋ-ਡਿਊਟੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ। ਭਾਰਤ ਨੇ 70 ਫੀਸਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਟੈਰਿਫ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ-ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੁਵੱਲੇ ਵਪਾਰ ਦੇ 95 ਫੀਸਦੀ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।

- ਇਹ ਬਾਜ਼ਾਰ ਪਹੁੰਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਰਤ-ਸੰਬੰਧੀ ਖੇਤਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਲਿਬਾਸ, ਚਮੜਾ, ਜੁੱਤੀਆਂ, ਸਮੁੰਦਰੀ ਉਤਪਾਦ, ਰਤਨ ਅਤੇ ਗਹਿਣੇ, ਦਸਤਕਾਰੀ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ।

- ਇਹ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਹੋਇਆ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ, ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ, ਚਮੜਾ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਸਾਮਾਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਰਯਾਤਾਂ ਲਈ ਸਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਅੰਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

-5,000 ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਲਈ ਅਸਥਾਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਵੀਜ਼ਾ ਅਤੇ 1,000 ਕੰਮ ਅਤੇ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੇ ਵੀਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸਮਰਪਿਤ ਕੋਟਾ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੇ ਅਗਲੇ 15 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 20 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ।

-ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਸੇਬ, ਕੀਵੀਫਰੂਟ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਲਈ ਉੱਤਮਤਾ ਕੇਂਦਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਭਾਈਵਾਲੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਲਈ ਡਿਊਟੀ-ਮੁਕਤ ਕੱਚਾ ਮਾਲ: ਲੱਕੜ ਦੇ ਲੱਠੇ, ਕੋਕਿੰਗ ਕੋਲਾ, ਧਾਤ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਅਤੇ ਸਕ੍ਰੈਪ।

ਆਯੂਸ਼, ਸੱਭਿਆਚਾਰ, ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਆਡੀਓ-ਵਿਜ਼ੂਅਲ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ, ਜੰਗਲਾਤ, ਬਾਗਬਾਨੀ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ ਹੈ। ਟੈਰਿਫ ਉਦਾਰੀਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੁਫ਼ਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਵਧੇ ਹੋਏ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਦੁਆਰਾ ਗੈਰ-ਟੈਰਿਫ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ 2024-25 ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੁਵੱਲਾ ਵਪਾਰ ਲਗਭਗ 1.3 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ, ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ 71.11 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਆਯਾਤ 58.71 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਔਸਤ ਆਯਾਤ ਟੈਰਿਫ ਸਿਰਫ 2.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦਾ 17.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਟੈਰਿਫ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 58.3 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਟੈਰਿਫ-ਮੁਕਤ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਵਿਆਪਕ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਈਂਧਨ, ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ