ਤੇਲ ਅਵੀਵ, 27 ਦਸੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂ.ਐਨ.) ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਬਦੀਰਹਿਮਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਬਦੁੱਲਾਹੀ ਨਾਲ ਵਰਚੁਅਲ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਨਾਲ ਤੁਰਕੀ ਅਤੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।ਸਾਲ 1991 ਵਿੱਚ ਸੋਮਾਲੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਇਆ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਕੂਟਨੀਤਕ ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਬਹੁਤਾ ਸਫਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ, ਯੂਏਈ, ਡੈਨਮਾਰਕ, ਕੀਨੀਆ ਅਤੇ ਤਾਈਵਾਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਗੈਰ-ਰਸਮੀ ਕੂਟਨੀਤਕ ਸਬੰਧ ਹਨ। ਦ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਗਣਰਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ। ਇਹ ਅਫਰੀਕੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਹੋਇਆ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਗਿਡੀਅਨ ਸਾਰ ਨੇ ਐਲਾਨਨਾਮੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਬਦੀਰਹਿਮਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਬਦੁੱਲਾਹੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵੱਲੋਂ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ।ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਐਕਸ 'ਤੇ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ਅਸੀਂ ਆਰਥਿਕ ਖੇਤਰਾਂ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ।

ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਦੇ ਐਲਾਨ ਨੇ ਸੋਮਾਲੀਆ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੋਮਾਲੀਆ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਿਹਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਉਦਾਹਰਣ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਖੇਤਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ।ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਹੌਰਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਣਨੀਤਕ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਸੋਮਾਲੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸਨੂੰ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸੁਤੰਤਰ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। 1960 ਵਿੱਚ, ਇਹ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੋਮਾਲੀਆ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ 1991 ਵਿੱਚ ਸੋਮਾਲੀਆ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਘਿਰ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਸੋਮਾਲੀਲੈਂਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।

---------------

---------------

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ