ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 31 ਅਕਤੂਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਭਾਰਤ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਦਿੱਤਾ। ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਦੇ ਨੇੜੇ 13,700 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਨਯੋਮਾ ਏਅਰਫੀਲਡ ਤੋਂ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਏਅਰਫੀਲਡ, ਮਿਗ-29 ਅਤੇ ਸੁਖੋਈ-30 ਐਮਕੇਆਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹ ਏਅਰਫੀਲਡ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੀਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸ਼ਿਨਜਿਆਂਗ ਫੌਜੀ ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਾਦਰੀ ਫੌਜੀ ਅੱਡੇ ਦੁਆਰਾ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ 16,600 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਦੌਲਤ ਬੇਗ ਓਲਡੀ (ਡੀਬੀਓ) ਵਿਖੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉਪਯੋਗੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਆਮ ਹਾਲਤਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉੱਥੇ ਜਹਾਜ਼ ਉਤਾਰੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ, ਇਹ ਜੰਗ ਜਾਂ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸਥਿਤੀਆਂ ਲਈ ਢੁਕਵਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਲੇਹ ਅਤੇ ਥੋਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਸੰਚਾਲਨ ਅਧਾਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੌਸਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਦੋਵਾਂ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਦੀ ਸੰਚਾਲਨ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਲਈ, ਨਿਓਮਾ ਅਤੇ ਫੁਕਚੇ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੜਾਈ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਫੁਕਚੇ ਵਿਖੇ ਰਨਵੇਅ ਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਸੀਮਤ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਸੰਤੁਲਨ ਨਿਓਮਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਝੁਕ ਗਿਆ। ਨਿਓਮਾ ਨੂੰ ਮੌਸਮੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਸਾਲ ਭਰ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚਾਂਗਥਾਂਗ ਵਾਈਲਡਲਾਈਫ ਸੈਂਚੁਰੀ, ਕਿਆਂਗ, ਜਾਂ ਤਿੱਬਤੀ ਜੰਗਲੀ ਗਧੇ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਕਾਲੀ ਗਰਦਨ ਵਾਲੀ ਕਰੇਨ ਦੇ ਦੇ ਘਰਕਾਰਨ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸਥਾਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਕੁਝ ਸ਼ਰਤਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ 'ਤੇ, ਨਿਓਮਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ ਦੇ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ।

ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਚੀਨੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਵਿਕਾਸ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਜੋਂ, ਨਿਓਮਾ ਏਅਰਫੀਲਡ ਨੂੰ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ 18 ਸਤੰਬਰ, 2009 ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਲੱਦਾਖ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨੇੜੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਰਹੱਦੀ ਸੜਕ ਸੰਗਠਨ (ਬੀਆਰਓ) ਨੂੰ 13,700 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਏਅਰਬੇਸ, ਨਿਓਮਾ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ। ਨਿਓਮਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ ਦਾ ਮੌਜੂਦਾ ਰਨਵੇਅ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਸੀ-130ਜੇ ਵਰਗੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਲੈਂਡ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਸੀ। ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੋਂ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੋਧਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਬੀਆਰਓ ਨੇ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ (ਐਲਏਸੀ) ਤੋਂ ਸਿਰਫ਼ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ, ਨਿਓਮਾ ਐਡਵਾਂਸਡ ਲੈਂਡਿੰਗ ਗਰਾਊਂਡ (ਏਐਲਜੀ) 'ਤੇ ਲੜਾਈ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਲਈ 2.7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਕੰਕਰੀਟ ਰਨਵੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਮਿਗ-29 ਅਤੇ ਸੁਖੋਈ-30 ਐਮਕੇਆਈ ਉਡਾਣ ਭਰ ਸਕਣਗੇ। ਹੁਣ, ਨਵੇਂ ਕੰਕਰੀਟ ਰਨਵੇਅ ਦੇ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣ ਨਾਲ, ਭਾਰੀ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਨਿਓਮਾ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣਗੇ, ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਏਅਰਫੀਲਡ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਚੀਨੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਚੀਨ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਐਲਏਸੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੋਵੇਂ ਹੈ।

ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਏਅਰਬੇਸ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਏਅਰਬੇਸ ਨਾ ਸਿਰਫ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਸੰਚਾਲਨ ਏਅਰਬੇਸ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਸਾਡੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਮੋਰਚੇ 'ਤੇ ਅਜਿੱਤ ਹਾਂ। ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਰਹੱਦੀ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇਹ ਏਅਰਬੇਸ ਅਸਲ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਵਾਈ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ। ਚੀਨ ਨਾਲ 2020 ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ, ਏਅਰਬੇਸ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੀ-130ਜੇ ਸੁਪਰ ਹਰਕਿਊਲਿਸ, ਏਐਨ-32 ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ, ਐਮਆਈ-17 ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ, ਸੀਐਚ-47ਐਫ ਚਿਨੂਕ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਅਤੇ ਏਐਚ-64ਈ ਅਪਾਚੇ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਦੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ