ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ, 26 ਅਪ੍ਰੈਲ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ, ਜੋ ਇਸ ਮਹੀਨੇ 21 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਵੈਟੀਕਨ ਵਿੱਚ ਸਦੀਵੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ, ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਅੱਜ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ’ਤੇ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਡੀ ਸਾਂਤਾ ਮਾਰੀਆ ਮੈਗੀਗੋਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਭਾ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਈਸਾਈ ਕੈਥੋਲਿਕ ਧਰਮ ਗੁਰੂ ਦੇ ਤਾਬੂਤ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਪੂਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਲਗਭਗ ਢਾਈ ਲੱਖ ਲੋਕ ਇਸਦੇ ਗਵਾਹ ਬਣੇ। ਲਗਭਗ 170 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਮੰਡਲਾਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਪੋਪ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਵਿਦਾਇਗੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 50 ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ 10 ਰਾਜੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ, ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਮੈਨੁਅਲ ਮੈਕਰੋਨ, ਯੂਕਰੇਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵੋਲੋਦੀਮੀਰ ਜ਼ੇਲੇਂਸਕੀ, ਅਰਜਨਟੀਨਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੇਵੀਅਰ ਮਿਲੇਈ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕੀਰ ਸਟਾਰਮਰ ਨੇ ਪੋਪ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕੀਤੀ। ਵਿਕੀਲੀਕਸ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਜੂਲੀਅਨ ਅਸਾਂਜ ਨੂੰ ਵੀ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਵੈਟੀਕਨ ਪ੍ਰੈਸ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੇ 266ਵੇਂ ਪੋਪ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਤਾਬੂਤ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਤਮ ਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਤਾਬੂਤ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ ਰੋਮ ਦੇ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਵਿਖੇ ਹੋਈ। ਵੈਟੀਕਨ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਮਾਰੋਹ ਦੌਰਾਨ, ਕਾਰਡੀਨਲ ਕੇਵਿਨ ਫੈਰੇਲ, ਜੋ ਕਿ ਨਵੇਂ ਪੋਪ ਦੀ ਚੋਣ ਹੋਣ ਤੱਕ ਵੈਟੀਕਨ ਦੇ ਅੰਤਰਿਮ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਹਨ, ਨੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਸਮਾਰੋਹ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤਾਬੂਤ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਵੈਟੀਕਨ ਪ੍ਰੈਸ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 250,000 ਲੋਕ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਵਿਖੇ ਪਹੁੰਚੇ। ਤਾਬੂਤ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰਨ ਦੀ ਰਸਮ ਦੌਰਾਨ ਕਾਰਡੀਨਲ ਜਿਓਵਨੀ ਬੈਟਿਸਟਾ ਰੇ, ਪੀਟਰੋ ਪਾਰੋਲੀਨ, ਰੋਜਰ ਮਹੋਨੀ, ਡੋਮਿਨਿਕ ਮੈਮਬਰਟੀ, ਮੌਰੋ ਗੈਂਬੇਟੀ, ਬਾਲਡਾਸਾਰੇ ਰੀਨਾ ਅਤੇ ਕੋਨਰਾਡ ਕ੍ਰਾਜੇਵਸਕੀ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ। ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਐਡਗਰ ਪੇਨਾ ਪਾਰਾ, ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਇਲਸਨ ਡੀ ਜੀਸਸ ਮੋਂਟਾਨਾਰੀ, ਮੋਨਸਿਗਨੋਰ ਲਿਓਨਾਰਡੋ ਸੈਪੀਅਨਜ਼ਾ, ਕੈਨਨਜ਼ ਆਫ਼ ਦ ਵੈਟੀਕਨ ਚੈਪਟਰ, ਆਰਡੀਨਰੀਜ਼ ਆਫ਼ ਦ ਵੈਟੀਕਨ ਮਾਈਨਰ ਪੈਨਟੀਨਸ਼ੀਅਰੀਜ਼, ਮਰਹੂਮ ਪੋਪ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ ਪੋਂਟੀਫਿਕਲ ਲਿਟੁਰਜੀਕਲ ਸੈਲੀਬ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਮਾਸਟਰ, ਅਤੇ ਆਰਚਬਿਸ਼ਪ ਡਿਏਗੋ ਰਵੇਲੀ ਨੇ ਰਸਮ ਦੌਰਾਨ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ।ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਵਿਖੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦ੍ਰੋਪਦੀ ਮੁਰਮੂ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਮੇਲਾਨੀਆ ਟਰੰਪ, ਅਤੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਵਫ਼ਦਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ। ਭਾਰਤੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ 25 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਵੈਟੀਕਨ ਸਿਟੀ ਪਹੁੰਚੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੇ ਪੋਪ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਵੇਦਨਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ 'ਤੇ ਸੋਗ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੋਪ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਪੋਪ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸੋਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ 26 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਰਾਜਕੀ ਸੋਗ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਭਰ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਝੰਡਾ ਅੱਧਾ ਝੁਕਿਆ ਰਹੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਹਿਰਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਮਨੋਰੰਜਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ 13 ਮਾਰਚ, 2013 ਨੂੰ ਪੋਪ ਬੇਨੇਡਿਕਟ (ਸੋਲ੍ਹਵੇਂ) ਤੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਚਰਚ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਲਾਤੀਨੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪੋਪ ਸਨ।

ਆਖਰੀ ਸੰਦੇਸ਼ - ਮਸੀਹ ਜੀ ਉੱਠੇ ਹਨ...

ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨੂੰ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਤੋੜਦੇ ਹੋਏ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਡੀ ਸਾਂਤਾ ਮਾਰੀਆ ਮੈਗੀਓਰ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਪੋਪ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੈਟੀਕਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਜ਼ ਬੇਸਿਲਿਕਾ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਨੇ ਸਧਾਰਨ ਕਬਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇਹ ਤਬਦੀਲੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦੀ ਰਸਮ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਰੋਮ ਦੇ ਸਥਾਨਕ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਵੇਰੇ 10 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਸਭਾ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਾਬੂਤ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਵਾਹਨ, 'ਪੋਪ ਮੋਬਾਈਲ' ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਬੈਸਿਲਿਕਾ ਡੀ ਸਾਂਤਾ ਮਾਰੀਆ ਮੈਗੀਓਰ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਪੋਪ ਫਰਾਂਸਿਸ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 88 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਆਖਰੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਮਸੀਹ ਜੀ ਉੱਠੇ ਹਨ! ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਾਰਾ ਅਰਥ ਇਸੇ ਵਿੱਚ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮੌਤ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਬਣੇ ਹਾਂ।’’

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ