
ਸੂਰਤ/ਨਰਮਦਾ, 15 ਨਵੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅੱਜ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਨਰਮਦਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡੇਡੀਆਪਾੜਾ ਖੇਤਰ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਗਬਾੜਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਆਦਿਵਾਸੀ ਦੇਵਤਾ ਦੇਵਮੋਗਰਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਵਿਧੀ ਵਿਧਾਨ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ। ਉਹ 'ਕਬਾਇਲੀ ਗੌਰਵ ਦਿਵਸ' ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਗੇ। ਗੁਜਰਾਤ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਇਹ ਮੰਦਰ ਚਾਰ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ, ਮੰਦਰ ਦੇ ਪਰਿਸਰ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਭੀੜ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਗਿਆ।
ਦੇਵਮੋਗਰਾ ਮਾਤਾ ਕੌਣ ਹੈ?
ਦੇਵਮੋਗਰਾ ਮਾਤਾ (ਜਿਸਨੂੰ ਕੁਝ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਪਾਂਡੋਰੀ ਮਾਤਾ ਜਾਂ ਮੋਗਲੀ ਮਾਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਨੂੰ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਕੁਲਦੇਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਤਪੁੜਾ ਅਤੇ ਨਰਮਦਾ ਘਾਟੀ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਅਕ ਦੇਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੇਵੀ ਜੰਗਲਾਂ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਆਦਿਵਾਸੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਗੁਜਰਾਤ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਭੀਲ, ਵਸਾਵਾ, ਕੁਕਨਾ, ਗਾਮਿਤ ਅਤੇ ਚੌਧਰੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇਵੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਦੇਵਮੋਗਰਾ ਮਾਤਾ ਮੰਦਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ—
ਦੇਵਮੋਗਰਾ ਮੰਦਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪੂਜਾ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਮੰਦਰ ਕਈ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਤਪੱਸਵੀ ਵੱਲੋਂ ਦੇਵੀ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕੁਦਰਤੀ ਸਥਾਨ, ਇਸਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਬਾਇਲੀ ਮੇਲਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੂਰ-ਦੂਰ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਾਨ, ਡੇਡੀਆਪਾੜਾ-ਸਾਗਬਾਰਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ, ਕਬਾਇਲੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਮੰਦਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਮਾਤਾ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ, ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਆਦਿਵਾਸੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਡੇਡੀਆਪਾੜਾ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਕਬਾਇਲੀ ਗੌਰਵ ਦਿਵਸ ਸਮਾਗਮ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋ ਗਏ।
---------------
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ