ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 16 ਨਵੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਰਾਸ਼ਟਰ ਅੱਜ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸੰਗਰਾਮ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਨੇਤਾ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਬਰਸੀ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਟ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਲ 1928 ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਈਮਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਵਿਰੁੱਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।

ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਕੇਸਰੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ, ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀਆਂ ਮੋਹਰੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਜਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਰੈਲੀ ਰਾਹੀਂ ਸਾਈਮਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਦੌਰਾਨ ਗੰਭੀਰ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਉਹ ਕਦੇ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ ਇਨਕਲਾਬੀਆਂ 'ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਛੱਡਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਜਗੁਰੂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੌਨ ਸਾਂਡਰਸ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੋੜ ਲਿਆ। ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ, ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਇਕੱਠਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ :

1278 - ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ 680 ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਮੁਦਰਾ ਰੱਖਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 293 ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

1525 - ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸਕ ਬਾਬਰ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਸਿੰਧ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਵੀਂ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ।

1831 - ਇਕਵਾਡੋਰ ਅਤੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਗ੍ਰੇਟਰ ਕੋਲੰਬੀਆ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ।

1869 - ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਜੇਮਸ ਮਰੇ ਨੇ ਪਹਿਲੀ 13 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਸਾਈਕਲ ਦੌੜ ਜਿੱਤੀ।

1932 - ਤੀਜਾ ਗੋਲਮੇਜ਼ ਸੰਮੇਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।

1933 - ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ।

1966 - ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੀਤਾ ਫਾਰੀਆ ਨੇ ਮਿਸ ਵਰਲਡ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਹ ਖਿਤਾਬ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਔਰਤ ਸਨ।

1970 - ਸੋਵੀਅਤ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲੂਨਾਖੋਡ-1 ਚੰਦਰਮਾ 'ਤੇ ਉਤਰਿਆ।

1970 - ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀਬਾਈ ਦੁਆਰਾ ਈਸਟ ਇੰਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਜਨਰਲ ਲਾਰਡ ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੱਤਰ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੇ ਪੁਰਾਲੇਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲੱਭਿਆ ਗਿਆ।

1993 - ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਸਭਾ ਨੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮੁਕਤ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤੇ (ਨਾਫਟਾ) ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।

1995 - ਏਸ਼ੀਆ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਆਰਥਿਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ੲਪੇਕ) ਦਾ ਸੱਤਵਾਂ ਸੰਮੇਲਨ ਓਸਾਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।

1999 - ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ।

2004 - ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਠਾਕੁਰ ਉੜੀਸਾ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਬਣੇ।2005 - ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ। ਇਤਾਲਵੀ ਸੰਸਦ ਨੇ ਵਿਆਪਕ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੋਧਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।2005 - ਵੋਲਕਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧਿਆ।2006 - ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨੇਟ ਨੇ ਭਾਰਤ-ਅਮਰੀਕਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸੰਧੀ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।2007 - ਜਾਫਨਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਗਿਆਰਾਂ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਟਾਈਗਰ ਮਾਰੇ ਗਏ।2008 - ਜੇ.ਐਸ.ਡਬਲਯੂ. ਸਟੀਲ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ 220 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬੇਲਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਟੀਲ ਪਲਾਂਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਸਾਈਬਰਫੀਲਡ ਰੀਵ ਸਟ੍ਰਕਚਰਜ਼ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ।2008 - ਮਾਲੇਗਾਓਂ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਮੁੰਬਈ ਏਟੀਐਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਪੁਰੋਹਿਤ ਨੇ ਸਮਝੌਤਾ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਆਰਡੀਐਕਸ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਮਾਮਲਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਿਆ।2008 - ਚੰਦਰਯਾਨ-1 ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਚੰਦਰਯਾਨ-2 ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।2009 - ਟੀ. ਐਸ. ਠਾਕੁਰ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਜੱਜ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।2012 – ਮਿਸਰ ਦੇ ਮੇਨਫਾਲੂਤ ਖੇਤਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਸਕੂਲੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

2013 – ਰੂਸ ਦੇ ਕਾਜ਼ਾਨ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਤਾਤਾਰਸਤਾਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਹਾਦਸਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਨਾਲ 50 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਜਨਮ:

1900 – ਪਦਮਜਾ ਨਾਇਡੂ – ਮਸ਼ਹੂਰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਸਰੋਜਨੀ ਨਾਇਡੂ ਦੀ ਧੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਜੀਵਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

1938 – ਰਤਨਾਕਰ ਮਟਕਾਰੀ, ਮਰਾਠੀ ਲੇਖਕ, ਨਾਟਕਕਾਰ।

1940 – ਕਪਿਲ ਕਪੂਰ – ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਦਵਾਨ, ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ (1996 ਤੋਂ) ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ।

1952 – ਸਿਰਿਲ ਰਾਮਾਫੋਸਾ – ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਪੰਜਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ।

ਦਿਹਾਂਤ : 1928 - ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਏ, ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਏ।

1962 - ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਰਾਵਤ - ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹਾਦਰ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ।

2007 - ਰਘੁਨੰਦਨ ਸਵਰੂਪ ਪਾਠਕ - ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ 18ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਜੱਜ।

2007 - ਆਸਕਰ ਜੇਤੂ ਪੀਟਰ ਜੇਨਰ।

2008 - ਡਾਰਵਿਨ ਡਿੰਘਡੋ ਪੱਗ - ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਦੂਜੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ।

2012 - ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ, ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ।

2015 - ਅਸ਼ੋਕ ਸਿੰਘਲ - ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ (ਵੀਐਚਪੀ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ।

2016 - ਸ਼੍ਰੀਨਿਵਾਸ ਕੁਮਾਰ ਸਿਨਹਾ - ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਸਾਮ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ, ਅਤੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ।

2018 - ਕੁਲਦੀਪ ਸਿੰਘ ਚਾਂਦਪੁਰੀ - ਬਹਾਦਰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੌਂਗੇਵਾਲਾ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੜਾਈ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

2020 - ਮੋਹਨਜੀ ਪ੍ਰਸਾਦ - ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਭੋਜਪੁਰੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸਨ।

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਿਨ :

-ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਿਤਾਬ ਦਿਵਸ (ਹਫ਼ਤਾ)।

-ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦਿਵਸ (ਹਫ਼ਤਾ)।

-ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਦਿਵਸ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ