ਸਤਨਾ, 5 ਅਕਤੂਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ ਦੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਡਾ. ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ, ਧਰਮ ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੱਜ, ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਦੀ, ਉਹ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਏਕਤਾ ਦਿਖਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੋ ਅਸੀਂ ਘਰ ਦਾ ਕਮਰਾ ਛੱਡ ਦੇ ਆਏ ਹਾਂ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਕੇ ਦੁਬਾਰਾ ਡੇਰਾ ਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਡਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਵਾਂਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਡਾ ਹੀ ਹੈ।
ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਬਾਬਾ ਸਿੰਧੀ ਕੈਂਪ ਵਿਖੇ ਮੇਹਰ ਸ਼ਾਹ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੀ ਇਸਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸਨਾਤਨੀ ਹਾਂ, ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂ ਹਾਂ। ਪਰ ਇੱਕ ਚਲਾਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਆਇਆ, ਜਿਸਨੇ ਸਾਨੂੰ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਦਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਕਰ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਾਡੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਚੇਤਨਾ ਖੋਹ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਏਕਤਾ ਨੂੰ ਭਾਸ਼ਾ, ਧਰਮ ਜਾਂ ਖੇਤਰੀ ਪਛਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦੇਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਅੱਜ, ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਇੱਕ ਚੰਗੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਦੀ, ਉਹ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਏਕਤਾ ਦਿਖਾਵ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪਰੰਪਰਾ ਦੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦੇਖਾਂਗੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਦੇਖਾਂਗੇ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਗੁਰੂ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਉਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਮੌਕਾ ਧਾਰਮਿਕ ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸਮਾਜਿਕ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਏਕਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣ ਗਈ। ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਦੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੇ ਭੀੜ ਨੂੰ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਨਾਤਨ ਸਵਰੂਪ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਵਾਈ।
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸਨਾਤਨੀ ਹਾਂ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਤੋੜਿਆ
ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨ, ਆਪਣਾ ਹੰਕਾਰ ਛੱਡਣ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸੱਚੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪਛਾਣਾਂਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ਸਮਾਜ ਬਦਲੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ, ਪਰ ਭਾਵਨਾ ਉਹੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ: ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਲਈ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ। ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਰਐਸਐਸ ਮੁਖੀ ਨੇ ਵੰਡ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਰਦ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ 1947 ਦੀ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਿੰਧੀ ਭਾਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਹੀਂ ਗਏ, ਉਹ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਅਣਵੰਡੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਘਰ ਦਾ ਕਮਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਆਏ ਹਾਂ, ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲੈ ਕੇ ਦੁਬਾਰਾ ਡੇਰਾ ਲਾਉਣਾ ਹੈ। ਜੋ ਸਾਡਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਵਾਂਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਡਾ ਹੀ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾ, ਪਹਿਰਾਵਾ, ਭਜਨ, ਇਮਾਰਤਾਂ, ਯਾਤਰਾ, ਭੋਜਨ ਇਹ ਸਾਡਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪਛਾਣ ਲੁਕਾਉਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਟਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ :
ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ, ਪਰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੇਖਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉੱਥੇ ਵੀ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੀ ਪਛਾਣ ਸਾਡੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਲੇਬਲ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਕਥਨ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਮ ਨਾਲ ਸੀਮਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਧਰਮ ਨੂੰ ਨਾ ਛੱਡੋ
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਬਕ ਵੀ ਦਿੱਤਾ: ਆਪਣੀ ਹਉਮੈ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੇਖੋ। ਕੰਮ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਨਾ ਛੱਡੋ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਵੈ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਹਿੱਤ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਪੂਰੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਰਮ ਸਿਰਫ਼ ਪੂਜਾ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਨੂੰ ਅਮਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਮਾਜ ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੋਵੇਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਚਲਾਕੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੁੱਲ :
ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਕੂਮਤ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਤਿੱਖੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਅੰਗਰੇਜ਼ ਬਹੁਤ ਚਲਾਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੁੱਧ ਨਾਲ ਵੱਧ ਸਾਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹਰਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਦਿਖਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਜਨਬੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਸਾਡੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਪਛੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਸਾਡੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬੇਕਾਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਧੋਖੇ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਚੇਤਨਾ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਟੁੱਟੀ ਹੋਈ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸੱਚੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਚਿਹਰਾ ਜੋ ਆਤਮ-ਨਿਰਭਰ, ਆਤਮ-ਜਾਗਰੂਕ ਅਤੇ ਆਤਮ-ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ।
ਨਾਗਪੁਰ ਤੋਂ ਸਤਨਾ ਤੱਕ ਇੱਕ ਹੀ ਸੁਰ, ਇੱਕ ਹੀ ਸੰਕਲਪ :
ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਡਾ. ਭਾਗਵਤ ਦਾ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਨਿਰੰਤਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਵਿਜੇਦਸ਼ਮੀ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਉੱਥੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਹਮਲਿਆਂ ਅਤੇ ਗੁਲਾਮੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਰਾਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਡੀਆਂ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਬਦੀਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਨਸਿਕ ਸਹਿਮਤੀ ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੀ; ਇਸ ਲਈ ਮਨ, ਬੋਲੀ ਅਤੇ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਉਹੀ ਹੈ ਜੋ ਸੰਘ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਗਠਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਆਤਮ-ਜਾਗਰਣ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।
ਸਤਨਾ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰ ਚੇਤਨਾ ਦਾ ਉਤਸਵ :
ਬਾਬਾ ਮੇਹਰ ਸ਼ਾਹ ਦਰਬਾਰ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਭਗਤੀ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੰਗਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਪੂਰਾ ਮੈਦਾਨ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਕੀ ਜੈ ਅਤੇ ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਅਰਿਆਂ ਨਾਲ ਗੂੰਜ ਉੱਠਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ’ਚ ਮਾਣ ਅਤੇ ਏਕਤਾ ਦੀ ਚਮਕ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਦਰਬਾਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਪੁਰਸ਼ੋਤਮ ਦਾਸ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੇਂਦਰ ਸ਼ੁਕਲਾ, ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਬਾਗੜੀ, ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਗਣੇਸ਼ ਸਿੰਘ, ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ੰਕਰ ਲਾਲਵਾਨੀ, ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੂਬਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ, ਵਿਧਾਇਕ ਭੋਪਾਲ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ, ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਭਾਰਤੀ ਸਿੰਧੂ ਸਭਾ ਭਗਵਾਨਦਾਸ ਸਾਬਨਾਨੀ, ਜਬਲਪੁਰ ਕੈਂਟ ਵਿਧਾਇਕ ਅਸ਼ੋਕ ਰੋਹਾਨੀ, ਸਾਧੂ-ਸੰਤ ਅਤੇ ਪਤਵੰਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ