ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਫਰਵਰੀ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ 'ਜਲ ਲਾਏ ਧਨ-ਧਾਨਯ' ਥੀਮ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਦੇ ਤਹਿਤ, 805 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 60 ਤੋਂ 90 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਵੈਨਾਂ ਚੱਲਣਗੀਆਂ, ਜੋ 26 ਰਾਜਾਂ ਅਤੇ 2 ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 6,673 ਗ੍ਰਾਮ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ 13,587 ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, 1,509 ਗ੍ਰਾਮ ਸਭਾਵਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 1,640 ਪ੍ਰਭਾਤ ਫੇਰੀਆਂ ਵੀ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 2,043 ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਭੂਮੀ ਪੂਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 1,999 ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, 1,196 ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਸ਼੍ਰਮਦਾਨ (ਸਵੈ-ਇੱਛਤ ਕਿਰਤ) ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ 557 ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਬਾਗਬਾਨੀ ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ।

ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਬਾਰੇ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਣੀ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ; ਪਾਣੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੀਵਨ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਮਿੱਟੀ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਹਾਂ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ। ਮਿੱਟੀ ਸਾਡਾ ਵਜੂਦ ਹੈ, ਸਾਡੀ ਨੀਂਹ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਸੋਚ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦਾ ਭੂਮੀ ਸਰੋਤ ਵਿਭਾਗ ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਸਿੰਚਾਈ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਵਿਕਾਸ ਕੰਪੋਨੈਂਟ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਚੈੱਕ ਡੈਮ, ਬੋਰੀ ਬੰਨ੍ਹ, ਵੱਟਾਂ ਦੇ ਬੰਨ੍ਹ ਖੇਤ ਤਲਾਬ ਆਦਿ ਵਰਗੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਢਾਂਚੇ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ। ਇਹ ਢਾਂਚੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਬੱਚਤ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਕਟੌਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਰੋਕਣਗੇ, ਸਤਹੀ ਪਾਣੀ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਵਹਿ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੀ ਵਧੇਗਾ। ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸਤਹੀ ਪਾਣੀ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਭੂਮੀਗਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗਾ। ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਪਾਣੀ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਧੇਗੀ। ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਏ, ਇਹ ਕੰਮ ਇਕੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ, ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਹਰ ਪਿੰਡ, ਕਿਸਾਨ, ਪੰਚਾਇਤ, ਜਨ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ, ਮਾਵਾਂ, ਭੈਣਾਂ, ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ। ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਯਾਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਚੌਹਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਲਹਿਰ ਬਣਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਨਤਾ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ, ਸਾਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ, ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਜਨ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਜਲ ਵਿਭਾਜਨ ਅਧੀਨ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਫੈਸਟੀਵਲ ਵੀ ਮਨਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਪੰਚਾਇਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕਰੇਗੀ ਜੋ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਾਟਰਸ਼ੈੱਡ ਯਾਤਰਾ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਭੂਮੀ ਸੰਭਾਲ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਪੇਂਡੂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ, ਅਗਲੇ 2 ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਜਨਤਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਜਨਤਕ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਪਾਣੀ ਦੇ ਢਾਂਚੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਕਟੌਤੀ ਨੂੰ ਰੋਕਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਵਾਧੂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ 70 ਕਰੋੜ 80 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ 177 ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।

---------------

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ