ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 5 ਦਸੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਅਮਰੀਕੀ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜੀਈ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਿਮਟਿਡ (ਐਚਏਐਲ) ਨੂੰ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ (ਐਲਸੀਏ) ਮਾਰਕ-1ਏ ਲਈ ਪੰਜਵਾਂ ਜੈੱਟ ਇੰਜਣ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ।

ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 12 ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਐਚਏਐਲ ਨੂੰ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਡਿਲੀਵਰ ਕਰਨਾ ਸੀ, ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਲੰਬਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਹੁਣ, ਇੰਜਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਹੱਲ ਹੋਣ ਨਾਲ, ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

ਫਰਵਰੀ 2021 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਐੱਚਏਐੱਲ ਨਾਲ 48,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ 83 ਤੇਜਸ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਇਕਰਾਰਨਾਮੇ ਵਿੱਚ 73 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਅਤੇ 10 ਟ੍ਰੇਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਨੂੰ 2024 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਬੈਚ ਮਿਲਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਸੀ, ਪਰ ਜੀਈ ਏਰੋਸਪੇਸ (ਜੀਈ) ਨੇ ਐੱਫ-404 ਇੰਜਣ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਾਲ 25 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਐੱਚਏਐੱਲ ਨਾਲ 97 ਵਾਧੂ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਆਰਡਰ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 68 ਸਿੰਗਲ-ਸੀਟ ਲੜਾਕੂ ਅਤੇ 29 ਟਵਿਨ-ਸੀਟ ਟ੍ਰੇਨਰ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਲੀਵਰੀ 2027-28 ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਅਤੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਐੱਚਏਐੱਲ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਲਈ 180 ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰੇਗਾ।ਲੰਬੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਸ ਸਾਲ 26 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਇੰਜਣ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੀਈ ਨੇ 13 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਦੂਜਾ ਇੰਜਣ ਦਿੱਤਾ। ਐੱਚਏਐੱਲ ਨੂੰ 11 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਲਈ ਤੀਜਾ ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇੱਕ ਹੋਰ ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ 30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚਾਰ ਇੰਜਣਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-1ਏ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਹੋਣ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਵਧ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਇੰਜਣ ਨਿਰਮਾਤਾ ਜੀਈ ਏਅਰੋਸਪੇਸ ਨੇ ਅੱਜ ਐਚਏਐਲ ਨੂੰ ਪੰਜਵਾਂ ਇੰਜਣ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤਾ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 12 ਜੀਈ-404 ਇੰਜਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਜਣ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਹਲਕੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਐੱਚਏਐੱਲਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਡੀ. ਕੇ. ਸੁਨੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐੱਚਏਐੱਲ ਜੀਈ ਦੇ ਐਫ-414 ਇੰਜਣਾਂ ਲਈ 80% ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ 'ਤੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੱਪਗ੍ਰੇਡ ਕੀਤੇ ਐਲਸੀਏ ਮਾਰਕ-2 ਅਤੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਐਡਵਾਂਸਡ ਮੀਡੀਅਮ ਕੰਬੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ (ਏਐਮਸੀਏ) ਨੂੰ ਪਾਵਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਡਾ. ਸੁਨੀਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੀਈ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 12 ਇੰਜਣ ਡਿਲੀਵਰ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਸਾਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਸਾਲ 10 ਇੰਜਣ ਮਿਲ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਬਾਕੀ ਇੰਜਣ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਆ ਜਾਣਗੇ। ਅਸੀਂ 10ਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਲਈ ਫਿਊਜ਼ਲੇਜ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ 11ਵਾਂ ਜਹਾਜ਼ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇੰਜਣਾਂ ਨਾਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੱਲ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਤਪਾਦਨ ਹੁਣ ਤੇਜ਼ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੀਈ ਨੇ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 20 ਇੰਜਣ ਡਿਲੀਵਰ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਉੱਚ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ