ਮਹਾਕੁੰਭ ਨਗਰ, 15 ਜਨਵਰੀ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਤੀਰਥਰਾਜ, ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ 'ਚ ਸਨਾਤਨ ਆਸਥਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਤਿਉਹਾਰ ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਸੰਪੰਨ ਹੋਇਆ। ਪੌਰਾਣਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਮਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ 'ਤੇ ਮਹਾਕੁੰਭ 'ਚ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕਰਨ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਗਵਾਨ ਸੂਰਜ ਦੇ ਮਕਰ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਪਰੰਪਰਾ ’ਚ ਆਸਥਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਦੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਨੇ ਪੂਰੀ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਨਾਲ ਯਾਤਰਾ ਕੱਢ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ।
ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਆਸਥਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਾਗਾਂ, ਬੈਰਾਗੀ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਸੰਤਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਣ ਲਈ ਕਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ। ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਲਾ, ਬਰਛੇ, ਤੀਰ, ਤਲਵਾਰ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ ਫੜ ਕੇ ਨਾਗਾ ਸਾਧੂਆਂ ਨੇ ਬ੍ਰਹਮਮੁਹੂਰਤਾ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਸੰਗਮ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ।
ਬ੍ਰਹਮਮੁਹੂਰਤਾ ’ਚ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਗਾ ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਨੇ ਲਗਾਈ ਸੰਗਮ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਕੀ :ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਮਹਾਂਕੁੰਭ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੀ ਸਦੀਵੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਵੇਖ ਕੇ ਆਮ ਲੋਕ ਭਗਤੀ ’ਚ ਭਾਵਪੂਰਨ ਹੋਏ। ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀਆਂ ਗੁਫਾਵਾਂ, ਮੱਠਾਂ ਅਤੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਧਰਮ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਨਾਗਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰੂਪ ਸ਼ਿੰਗਾਰਿਆ ਅਤੇ ਮਾਂ ਗੰਗਾ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਅੱਠਖੇਲੀਆਂ ਕਰਨ ਉਤਰ ਗਏ। ਪਰੰਪਰਾ ਅਨੁਸਾਰ ਅਖਾੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਹੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।
ਅਖਾੜੇ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਸਾਰਾ ਲਾਵ-ਲਸ਼ਕਰ ਸੰਗਮ ਵੱਲ ਵਧ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਹਾਨਿਰਵਾਨੀ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਉਲੀਕੇ ਗਏ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਰੰਜਨੀ ਅਖਾੜਾ, ਪੰਚਦਸ਼ਨਾਮ ਜੂਨਾ ਅਖਾੜੇ ਸਮੇਤ ਆਵਾਹਨ ਅਤੇ ਪੰਚ ਅਗਨੀ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਨਾਗਾ ਸਾਧੂਆਂ ਨੇ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਪਰੰਤ ਸ਼੍ਰੀ ਪੰਚ ਨਿਰਮੋਹੀ, ਪੰਚ ਦਿਗੰਬਰ ਅਣੀ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਪੰਚ ਨਿਰਵਾਣੀ ਅਣੀ ਦੇ ਬੈਰਾਗੀ ਅਖਾੜਿਆਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ ਇਸ਼ਨਾਨ ਉਦਾਸੀਨ ਅਖਾੜਾ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਅਖਾੜੇ ਦੇ ਸਾਧੂ-ਸੰਨਿਆਸੀਆਂ ਦਾ ਇਸ਼ਨਾਨ ਸੀ।
ਸਨਾਤਨ ਪਰੰਪਰਾ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਖਾੜਿਆਂ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ :ਮਹਾਕੁੰਭ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਸਾਧੂ-ਸੰਤਾਂ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਝੰਡੇ ਲੈ ਕੇ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਧਾਰਮਿਕ ਝੰਡੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਨਾਗਾ ਸੰਨਿਆਸੀ, ਇਸ਼ਟ ਦੇਵ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਲੈ ਕੇ ਜੈਕਾਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ, ਸਾਜ਼, ਢੋਲ ਅਤੇ ਨਗਾੜੇ ਵਜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਤ੍ਰਿਵੇਣੀ ਸੰਗਮ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਨਾਗਾ ਸੰਨਿਆਸੀ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਏ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੁਰਲੱਭ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕ੍ਰਮ ਅਨੁਸਾਰ ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਆਚਾਰੀਆ, ਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ, ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਅਤੇ ਆਚਾਰੀਆ ਮਹਾਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਸਜੇ ਰੱਥ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਖਾੜਿਆਂ ਦੇ ਆਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮੰਡਲੇਸ਼ਵਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਜੈ-ਜੈਕਾਰ ਕਰਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਹੋਲਡਿੰਗ ਏਰੀਆ ਤੋਂ ਨਾਗਾ ਸੰਨਿਆਸੀ, ਆਪਣੇ ਆਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰੇ ਜੋਸ਼ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਕੀ ਲਗਾਈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਦੇ ਕਰੋੜਾਂ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਸਥਾ ਦਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਇਸ਼ਨਾਨ ਕੀਤਾ।
---------------
ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ
15 Jan 2025
