ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 10 ਨਵੰਬਰ (ਹਿੰ.ਸ.)। ਹਰ ਸਾਲ 11 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਦਿਨ ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਦੀ ਜਯੰਤੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੱਤੀ।

ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਨੇਤਾ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਨੀਂਹ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਗ੍ਰਾਂਟਸ ਕਮਿਸ਼ਨ, ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਮਾਨਤਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਅੱਜ ਵੀ ਓਨਾ ਹੀ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀ। ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਸਿੱਖਿਆ ਹੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਹੈ ਜੋ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਤਰੱਕੀ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ 'ਤੇ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਮੀਨਾਰਾਂ, ਲੇਖ ਲਿਖਣ, ਬਹਿਸਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈ ਸਕੇ।

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ :

1208 - ਓਟੋ ਵਾਨ ਵਿਟਲਸਬਾਖ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਰਾਜਾ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

1675 - ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਬਣੇ।

1745 - ਚਾਰਲਸ ਐਡਵਰਡ ਸਟੂਅਰਟ, ਉਰਫ਼ ਬੋਨੀ ਪ੍ਰਿੰਸ ਚਾਰਲੀ, ਦੀ ਫੌਜ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈ।

1809 - ਇੱਕ ਐਲਾਨ, ਜਿਸਨੂੰ ਕੁੰਦਰਾ ਐਲਾਨਨਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਬਗਾਵਤ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

1811 - ਕਾਰਟਾਗੇਨਾ, ਕੋਲੰਬੀਆ ਨੇ ਸਪੇਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

1836 - ਚਿਲੀ ਨੇ ਬੋਲੀਵੀਆ ਅਤੇ ਪੇਰੂ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।

1905 - ਵੇਲਜ਼ ਦੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੇ ਪ੍ਰਿੰਸ ਆਫ਼ ਵੇਲਜ਼ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਦਾ ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਿਆ।

1918 - ਪੋਲੈਂਡ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ।

1937 - ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਲਿੰਟਨ ਡੇਵਿਸਨ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਸਰ ਜੀ.ਪੀ. ਥੌਮਸਨ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨੋਬਲ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

1962 - ਕੁਵੈਤ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਸੈਂਬਲੀ ਨੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਅਪਣਾਇਆ।

1966 - ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਨੇ 'ਜੇਮਿਨੀ 12' ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ।

1973 - ਪਹਿਲੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।

1975 - ਅੰਗੋਲਾ ਨੇ ਪੁਰਤਗਾਲ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।

1978 - ਮਾਮੂਨ ਅਬਦੁਲ ਗਯੂਮ ਮਾਲਦੀਵ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣੇ।

1982 - ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਫੌਜੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿੱਚ ਗੈਸ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ 60 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

1985 - ਪਹਿਲੀ ਏਡਜ਼-ਥੀਮ ਵਾਲੀ ਟੀਵੀ ਫਿਲਮ, ਐਨ ਅਰਲੀ ਫਰੌਸਟ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ।

1989 - ਬਰਲਿਨ ਦੀਵਾਰ ਡਿੱਗਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।

1995 - ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਕੇਨ ਸਾਰੋ-ਵੀਵਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅੱਠ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇਣ ਲਈ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ।

2000 - ਆਸਟ੍ਰੀਆ ਵਿੱਚ ਸੁਰੰਗ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਸਮੇਂ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ 180 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

2001 - ਡਬਲਯੂਟੀਓ ਨੇ ਦੋਹਾ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।

2002 - ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੰਸਦ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਿੱਲ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ।

2003 - ਸੀਰੀਆ ਵਿਰੁੱਧ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਦੁਆਰਾ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਸਾਰਕ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਕਾਨਫਰੰਸ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਗਲੋਬਲ ਫੋਰਮ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਨਾਹਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ।2004 - ਯਾਸਰ ਅਰਾਫਾਤ ਦੀ ਮੌਤ। ਮਹਿਮੂਦ ਅੱਬਾਸ ਪੀਐਲਓ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣੇ।

2004 - ਫਲਸਤੀਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨੇ ਯਾਸਰ ਅਰਾਫਾਤ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਹਿਮੂਦ ਅੱਬਾਸ ਨੂੰ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਚੇਅਰਮੈਨ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ।

2007 - ਅਮਰੀਕੀ ਲੇਖਕ ਨੌਰਮਨ ਮੇਲਰ ਦੀ ਮੌਤ।

2008 - ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਮਾਰਗਰੇਟ ਅਲਵਾ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।

2013 - ਸੋਮਾਲੀਆ ਦੇ ਪੁੰਟਲੈਂਡ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਚੱਕਰਵਾਤ ਵਿੱਚ 100 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।

2014 - ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸਖਰ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਬੱਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 58 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।

ਜਨਮ :

1837 - ਅਲਤਾਫ਼ ਹੁਸੈਨ ਹਾਲੀ - ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਰਦੂ ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਕਵੀ।

1885 - ਅਨਸੂਈਆ ਸਾਰਾਭਾਈ - ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਮਹਾਜਨ ਸੰਘ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ।

1888 - ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ - ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ।

1888 - ਜੇ. ਬੀ. ਕ੍ਰਿਪਲਾਨੀ - ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਰਤੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ।

1924 - ਆਈ. ਜੀ. ਪਟੇਲ - ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਚੌਦਵੇਂ ਗਵਰਨਰ।

1924 - ਸੁੰਦਰ ਲਾਲ ਪਟਵਾ - ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ 11ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ।

1927 - ਅਮਿਤਾਭ ਚੌਧਰੀ - ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰ।

1936 - ਕੈਲਾਸ਼ ਵਾਜਪਾਈ - ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੀ ਲੇਖਕ।

1936 - ਮਾਲਾ ਸਿਨਹਾ - ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਿੰਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰਾ।

1943 - ਅਨਿਲ ਕਾਕੋਡਕਰ - ਭਾਰਤੀ ਪਰਮਾਣੂ ਵਿਗਿਆਨੀ।

1950- ਨੀਫਿਯੂ ਰੀਓ - ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਦੇ 9ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰੈਸਿਵ ਪਾਰਟੀ (ਐਨਡੀਪੀਪੀ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ।

1955- ਜਿਗਮੇ ਸਿੰਗਯੇ ਵਾਂਗਚੁਕ - ਭੂਟਾਨ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਜਾ।

1959- ਡੀ. ਵਾਈ. ਚੰਦਰਚੂੜ - ਭਾਰਤ ਦੇ 50ਵੇਂ ਮੁੱਖ ਜੱਜ।

ਦਿਹਾਂਤ: 1849 – ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਪਠਾਨੀਆ – ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਘੁਲਾਟੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ।

1971 - ਦੇਬਾਕੀ ਬੋਸ - ਮਸ਼ਹੂਰ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਹਰ।

1982 – ਉਮਾਕਾਂਤ ਮਾਲਵੀਆ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵੀ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ।

1994 - ਕੁੱਪਲੀ ਵੈਂਕਟੱਪਾ ਪੁੱਟੱਪਾ - ਕੰਨੜ ਕਵੀ ਅਤੇ ਲੇਖਕ।

2008 - ਕਨ੍ਹਈਆਲਾਲ ਸੇਠੀਆ - ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਲੇਖਕ।

ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦਿਨ

- ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿਵਸ (ਮੌਲਾਨਾ ਅਬੁਲ ਕਲਾਮ ਆਜ਼ਾਦ ਜਯੰਤੀ)।

ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਸਮਾਚਾਰ / ਸੁਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ